[su_note note_color=”#e5e5e3″]

• بطوركلي رنگرزي با سه دسته رنگ انجام مي شود :
•     1- رنگهاي گياهي
•     2- رنگهاي حيواني
•     3- رنگهاي شيميايي

  عوامل موثر بر رنگرزي
  يکي از عوامل موثردر ارتقاي کيفيت قالي موضوع رنگرزي مواد اوليه آن است لذا ارايه مطالبي در رابطه با آموزش رنگرزي مي تواند نقش موثري در ارتقاي کيفيت و افزايش ارزش افزوده آن داشته باشد، بالاخص توجه به آموزش رنگرزي پشم و ابريشم با مواد رنگرزي شيميايي از اهميت مضاعفي برخوردار است زيرا رنگرزان بسياري از کارگاه هاي رنگرزي سنتي و خانوارهاي روستايي شناخت بسيار کمي از اينگونه مواد رنگرزي دارند. شخصاً بارها شاهد روشهاي غلط و اشتباه رنگرزي پشم و ابريشم در کارگاه هاي رنگرزي بوده ام. اين موضوع انگيزه اي براي اين جانب شد که در اين خصوص تذکراتي داشته باشم.
  رنگرزي يک فرآيند شيميايي است بايد تمامي مراقبت هاي لازم به عمل آيد ، در صورت بروز هرگونه مشکلي امکان برگشت فرآيند وجود نداشته و اصلاح کيفيت محصول نيز مستلزم انجام هزينه هاي گزافي خواهد بود که از توجيه اقتصادي برخوردار نمي باشد. قبل از هرگونه توضيحي در خصوص فرآيند و شيوه رنگرزي مواد اوليه مورد نياز قاليبافي با انواع مواد رنگرزي شيميايي لازم است عوامل موثر بر رنگرزي را مختصراً توضيح دهم.

  مهمترين عوامل موثر بر کيفيت رنگرزي به شرح زير است:

[su_row]
[su_column size=”1/2″]

• نوع کالا و ويژگي هاي آن:

• بخش قابل توجهي از رنگرزي مواد اوليه قاليبافي به شيوه رنگرزي تمايلي انجام مي گيرد در نتيجه هر يک از الياف نساجي به گروه خاصي از مواد رنگزا تمايل ذاتي(آفينيته) دارند. رنگرز با توجه به نوع کالا رنگزاي مورد نظر خود را انتخاب مي کند علاوه بر نوع کالا، کاربرد کالا در آينده نيز تعيين کننده مواد رنگزاي مصرفي در رنگرزي مي باشد في المثل در مورد رنگرزي مواد اوليه قاليبافي بايد از رنگزاهايي استفاده شود که از حداکثر ثبات شستشويي ،سايشي و نوري برخوردار باشند ولي در مورد رنگرزي الياف مورد استفاده در بافت يک پارچه پرده اي ممکن است ثبات نوري رنگ بيشتري مد نظر قرار گيرد. گروه هاي مختلفي از مواد رنگزا منجمله مواد رنگرزي اسيدي ،کرومي ،متال و … تمايل ذاتي نسبتاً خوبي به پشم دارند. علاوه برنوع کالا ويژگي هاي مختلف آن منجمله ظرافت و تميزي و رنگ و يکنواختي و … بر کيفيت رنگرزي موثر است

[/su_column]
[su_column size=”1/2″]

•  نوع ماده رنگزا:

• يکي ديگر از عوامل موثر بر رنگرزي نوع مواد رنگزاي مصرفي در فرآيند رنگرزي است. شرکتهاي مختلف سازنده مواد رنگزاي بسيار متنوعي مي باشند که چنانچه رنگرز از ويژگي هاي آنان شناخت کافي نداشته باشد نمي تواند در انتخاب ماده رنگزاي مورد نظر خود و روش رنگرزي بهترين گزينه را انتخاب کند.

[/su_column]
[/su_row]

[su_row]
[su_column size=”1/2″]

• حمام رنگرزي:

• بالاخص در مورد رنگرزي با مواد رنگزاي شيميايي انتخاب حمام رنگرزي از اهميت بسيار خاصي برخوردار است. حمام رنگرزي مي بايست منطبق با ويژگي هاي کالا و مواد رنگزاي انتخابي باشد از آنجا که عمدتاً رنگرزي مواد الويه قاليبافي درپاتيل سنتي انجام ميگيرد،بر استفاده از جنس استيل ، دوار بودن و متناسب بودن آن با حجم کالا تاکيد مي گردد. البته با عنايت به تکنولوژي معاصر امروزه دستگاه هاي رنگرزي ساخته شده که علاوه بر گردش کالا ومحلول داراي امکانات جانبي بسيار خوبي است.

[/su_column]
[su_column size=”1/2″]

• آب:

• مهمترين شرط تحقق شفافيت رنگ مواد اوليه رگرزي شده استفاده از آب مناسب در رنگرزي مي باشد. متاسفانه در حال حاضر در بسياري از کارگاه هاي رنگرزي از آبهاي سخت براي رنگرزي استفاده مي شود. وجود املاح کلسيم و منيزيم در اين آبها باعث کدر شدن رنگ الياف مي گردد استفاده از سختي گير آب از حداقل نيازهاي کارگاه رنگرزي محسوب مي گردد. لازم به تذکر است آب يکي از ابزارهاي کنترل رنگرزي است.

[/su_column]
[/su_row]

[su_row]
[su_column size=”1/2″]

• حرارت:

• هر يک از انواع مواد رنگزاي شيميايي جهت افزايش سرعت رنگرزي و انجام آن در حداقل زمان ممکن نياز به حرارت دارند. حرارت نيز علاوه بر نقش موثري که در سرعت رنگرزي دارد يکي از ابزارهاي کنترل رنگرزي است و لازم است رنگرزجهت مطلوبيت کار حداکثر بهره وري را از اين ابزار بنمايد متاسفانه يکي از مشکلات استفاده از پاتيل سنتي اين است که حرارت در قسمتهاي مختلف حمام يکسان نمي باشد.

[/su_column]
[su_column size=”1/2″]

• مواد کمکي:

• در بسياري از حمام هاي رنگرزي علاوه بر ماده رنگزا و کالا نياز به مواد تعاوني يا کمکي مي باشد اين مواد به دلايل مختلفي کاربرد دارند برخي از آنان به لحاظ نرم نمودن آب به کار مي روند (سختي گير آب)، بعضي ديگر تر کننده هستند و باعث رطوبت پذيري الياف مي شوند، تعدادي از مواد کمکي نيز به يکنواختي رنگ کمک مي کنند و بالاخره برخي از آنها باعث افزايش سرعت رنگرزي و رمق کشي بيشتر ميشوند و در تعدادي از حمام هاي رنگ نيز مجبوريم از مواد احيا کننده و اکسيد کننده و … استفاده کنيم.

[/su_column]
[/su_row]

صرفنظر از همه ي عوامل فوق مهارت و هنر نمايي رنگرز (آبدست) نقش بسيار حياتي در کيفيت رنگرزي دارد. رنگرز مي بايست شناخت کافي از خصوصيات شيميايي و فيزيکي کالا ،ماده ي رنگزا ،حمام رنگ داشته و هر آنچه در فرآيند رنگرزي اتفاق مي افتد را مشاهده نمايد و آن را تجزيه و تحليل نمايد.

[/su_note]

 

محصولات شرکت Thies

[su_animate type=”fadeInRight” delay=”0.25″ duration=”1.5″]